جاذبه های تاریخی حمام و مسجد شهبازخان کرمانشاه

» جاذبه های تاریخی حمام و مسجد شهبازخان کرمانشاه

از بناهای مذهبی استان کرمانشاه مسجد حاج شهباز خان است .این بنای مقدس متعلق به زمان قاجار است و استان کرمانشاه در دوران قاجار از لحاظ سیاسی و اجتماعی مورد توجه دولت قرار گرفت و دوارن اوج و رونق این شهر در این برهه از تاریخ رقم خورد. از زمان قاجار، آثار تاریخی بسیاری در این منطقه به یادگار مانده است ومسجد دارای شبستانی بزرگ با دوازده ستون سنگی یک پارچه است. طاق های شبستان بر روی این ستون ها قرار دارند.

برخی از طاق چشمه ها به شیوه معقلی کاری تزیین شده اند. این مسجد که سال ها محل زندگی و تحصیل طلاب علوم دینی و تبلیغات مذهبی بوده است،حاج شهباز خان پسر منوچهر خان بیگلر بیگی یکی از رجال سیاسی و اجتماعی دوره قاجار در زمان محمد علی میرزا دولتشاه در کرمانشاه بود که بناهای تاریخی با ارزشی در این شهر از جمله مسجد حاج شهباز خان و حمام حاج شهباز خان کلهر را احداث کرد.

خاندان حاجی‌زادگان حاکم و ایلخان ایل کلهر در دور قاجار بوده‌اند و پیش از آنکه داوودخان کلهر در سال 1269هجری شمسی حکومت را در این ایل به دست بگیرد، بر طبق اسناد معتبر، دو دانگ کل شهر کرمانشاه و کل قلمروی کلهر را در دست داشته‌اند. این طایفه یکی از هفت برادر کلهر منصوری، زینلخانی کاظم‌خانی، گیلانی، قوچمی، آجودانی و حاجی‌زادگان بوده‌اند که گفته می‌شود نسب طوایف ایل کلهر به آن‌ها می‌رسد.

مسجد دارای یک ورودی است. ورودی مسجد در ضلع شرقی این بنای تاریخی قرار دارد. برای ورود به این مسجد باید از زیر گذر تعبیه شده در خیابان مدرس عبور کرد. مسجد که صحنی مستطیلی شکل دارد ابعاد آن 22 متر در 18 متر است که اخیرا نوسازی شده است. دورتا دور صحن حجره و مدرسه قرارگرفته است.

حجره ها که به شکل قدیمی خود باقی مانده اند در ارتفاع 70سانتی متر از صحن قرار دارند. از ویژگی های دیگر این بنا ضلع جنوبی آن می باشد. شبستان که در این ضلع قرار داردمستطیلی شکل است و 12ستون سنگی دارد.این ستون ها بدنه مارپیچی شکل دارند.

سر ستون آن ها به شکل مکعب هایی با ابعاد 90در 90سانتی متر که از کوچک به بزرگ مانند پله روی هم قرارگرفته اند. دیوارهای موجود در این شبستان از ظاهر ساده ای برخوردارند. دیوارها آجرچینی شده و با بندکشی های سفید تزئین شده است. آزاره هایی که در این شبستان هست با پوششی از سنگ مرمر درارتفاعی 3متری از زمین قرارگرفته اند وکف این آزاره ها موازییک کاری شده است.

طاق های شبستان با تزئینات قاجاری روی این ستون ها قرار گرفته اند. این شبستان که دارای 20 گنبد کوچک است روی 3ردیف ستون 4تایی قرار گرفته اند. از مهم ترین قسمت ضلع جنوبی محراب مسجد است که تزئینات آجری وکاشی کاری دارد.گنبدی که روی این محراب قرار گرفته است به شکل عرقچینی زیبا سازی شده است.

این مسجد به خاطر قدمتی که در این شهر دارد درمیان مردم شهره است و هم اکنون هم در مراسمات مذهبی و تبلبغات مذهبی مورد استفاده قرار می گیرد. آنچه در توسعه این مسجد اثر گذار بوده است تاسیس یک ساختمان جدید با شیوه معماری مسجد النبی درکنار این بنا می باشد. برگزاری کلاس های آموزشی و حوزه ها این مکان مقدس را به یکی از فعال ترین مسجد ها تبدیل کرده است.

حمام حاج شهباز خان همان‌طور که از نامش مشخص است توسط حاج شهباز خان در سال 1283 هجری شمسی ساخته شد و در خیابان مدرس، بافت تاریخی شهر، راسته بازار واقع شده است.

این حمام تاریخی مانند بسیاری از حمام‌های دوره قاجاریه، شامل سربینه یا رخت‌ کن، گرم خانه و خزینه‌های آب سرد و گرم است و از تمام المان‌های معماری حمام‌های سنتی بهره برده است. سطوح داخل گنبدهای این حمام با استفاده از آهک بری به زیبایی مقرنس‌کاری شده‌اند. سربینه نیز به وسیله نقاشی‌های دیواری تزیین شده است. نقاشی‌های دیواری از دیگر تزیینات چشم‌نواز این حمام به شمار می‌آیند. طاق‌های فضای حمام از نوع طاق پنج و هفت و نحوه پوشش سقف به صورت گنبدی از نوع گنبد طاق چشمه است.

مرمت حمام حاج شهبازخان شامل سیستم برق‌رسانی، سیستم فاضلاب، تجهیز گرمایشی و سرمایشی، ساماندهی درهای ورودی، آوار برداری، مرمت نقاشی‌ها و گچ بری‌ها است که به گفته معاون میراث فرهنگی استان کرمانشاه مراحل پایانی خود را می‌گذراند.

بناهای تاریخی پس از اسلام شهر کرمانشاه در حقیقت مربوط به دوره قاجار و دوران حکومتی محمد علی میرزا است.

حاج شهباز خان پسر منوچهر خان بیگلر بیگی یکی از رجال سیاسی و اجتماعی دوره قاجار درزمان محمد علی میرزا دولتشاه در کرمانشاه بود.او بناهای تاریخی با ارزشی در این شهر از جمله مسجد حاج شهباز خان و حمام حاج شهباز خان را احداث کرد.

این بنای زیبای تاریخی در بافت قدیم کرمانشاه و درخیابان مدرس واقع شده است. این حمام تاریخی مانند بسیاری از حمام‌های دوره قاجاریه، شامل سربینه یا رخت‌ کن، گرم خانه و خزینه‌های آب سرد و گرم است و از تمام المان‌های معماری حمام‌های سنتی بهره برده است.