ورود عضویت

مطالب پیشنهادی از سراسر وب

مشاوره آنلاین روانشناسی به فارسی زبانان خارج از ایران

مراقبه با میکائیل، فرشته فراوانی و محافظت [یوتیوب]

فروش محصولات نفیس صنایع دستی با تنوع بالا

درمان انواع بیماری ها با مصرف آب قلیایی

وبلاگ آیا میدانستید

۴ سال پیش

» جاذبه گردشگری مذهبی و آیینی ایران

مردم اقصی نقاط کشورمان هم‌زمان با فرارسیدن ماه محرم و ایام عزاداری امام حسین (ع) و یارانش، مراسم‌ها و آیین‌هایی را برگزار می‌کنند تا بتوانند دینشان به امام سوم شیعیان را ادا کنند.آیین های محرم در تلفیق با فرهنگ ایرانی در نقاط مختلف کشور تبدیل به یکی از جاذبه های دیدنی گردشگری مذهبی و آیینی ایران شده ونصب بیرق، آیینی سنتی و مذهبی در اول محرم، مبنی بر اعلام عزای سرور سالار شهیدان امام حسین (ع) و در واقع پیشوازی است که هر ساله در شب اول ماه محرم در ایران برگزار می شود.

روایات مختلفی از جمله تعزیه وجود دارد ، نوعی تئاتر خیابانی با لباس الهام گرفته از وقایع تاریخی و مذهبی که در نبرد کربلا حدود 1400 سال پیش اتفاق افتاد و نخل گردانی با حمل نخل با شکوه چوبی - نمادی از تابوت امام حسین (ع) بر شانه های عزاداران یکی از مهمترین وقایع مسلمانان شیعه در ایران

روز تاسوعا به معنای واقعی کلمه به معنی نهم و در تقویم اسلامی به نهمین روز محرم اشاره دارد. و روز بعد که عاشورا است در تمام دفاتر دولتی ، دانشگاه ها ، عرصه ورزش ، بازارها ، موزه ها در این روز تعطیل هستند.

محرم ماه یادآوری و مراقبه شیعه است که اغلب مترادف عاشورا محسوب می شود. عاشورا که به معنای واقعی کلمه به معنای "دهم" در عربی است ، به دهمین روز محرم اشاره دارد.

در ایران ، برای ده روز اول ماه ، مؤمنین در سالنهای نماز ، مساجد و چادرهای سازنده در خیابانها جمع می شوند که در مراسم عزاداری ، سینه زنی آیینی و مداحی و همچنین تظاهرات هایی که در خیابان ها با معیارهای نبرد شرکت می کنند ، جمع می شوند. . در پایان هر مراسم ، غذای پخته شده ای که به عنوان تعهد (نذر) به امام حسین (ع) ارائه شده است به شرکت کنندگان و فقرا توزیع می شود.

مراسم تعزیه شوش

این تعزیه یکی از بزرگترین تعزیه و شبیه خوانی در کشور است؛ در این آیین، واقعه کربلا به صورت تعزیه و شبیه خوانی با شرکت صدها بازیگر و استفاده از صدها اسب و شتراجرا می شود. این آیین از صبح روز عاشورا آغاز و به مدت بیش از هفت ساعت تا ظهر عاشورا ادامه دارد؛ تعزیه خوانان در این تعزیه در قالب اشعار فارسی و عربی به بیان وقایع روز عاشورا می پردازند.

ریشه و تاریخ تعزیه در شوش با شبیه «بیت چریم»در شهر حر از توابع این شهرستان امسال 113 ساله می شود. این تعزیه حسینی که از قدیمی‌ترین تعزیه نمایشی کشور است از سال 1285 (ه ش) با تعداد 2 نفر در نقش‌های امام حسین (ع) و حضرت عباس (ع) به‌صورت صامت و بدون کلام شروع شد، این 2 نفر با پوشیدن لباس رزم تعزیه در میان عزاداران حاضر می‌شدند و عزاداری با مداحی و سینه ‌زنی برگزار می‌شد و کم‌ کم تعزیه از حالت صامت خارج شد و اشعاری در بین نقش‌ها ردوبدل شد.

تعزیه به‌عنوان یک اثر فرهنگی معنوی در سطح شهر و روستاهای شهرستان شوش در مناسبت‌های مختلف برگزار می‌شود و در طول سال به اجرای وقایع مذهبی زیر نظر کانون تعزیه این شهرستان می‌پردازند. رواج تعزیه در نقاط مختلف دال بر تأثیر مثبت تعزیه و نمایش وقایع مذهبی برای مردم است.

مشعل گردانی، نماد مبارزه با ظلمت

از آیین های بهبهان است که در آن با روشن کردن نور به صورت نمادین به جنگ با ظلمت و تاریکی می روند؛ جنس این مشعل ها از آیین است. این آیین به شیوه مشابهی در شوشتر هم اجرا می شود.

شیدونه نام دیگر آیینی است که در این ایام اجرا می شود. شیدونه نام یک اتاقک چوبی است که تداعی کننده مصیبت های وارده در ایام دهه محرم می باشد،عزادارانی که دارای فرزند کوچک هستند فرزندان خود را در این شیدونه قرار میدهند و حتی افرادی که قرار است به زودی صاحب فرزند شوند با حضور در کنار شیدونه نیت کرده و نام هایی مانند علی اکبر، علی اصغر و زینب را برای فرزند خود انتخاب می کنند.

مردم نذرهایی مانند روغن، کنجد، خرما و نان را در این اتاقک های چوبی قرار می دهند و سپس بین عزادارن تقسیم می کنند، این نوع عزاداری در شهرهای شوشتر، دزفول و رامهرمز پررنگ تر است.

شهر فورگ داراب

نیز یک روز مانده به محرم مراسم پرچم سرخ حسینی را برگزار می‌کنند. در قالب این مراسم کاروانی متشکل از کودکان، زنان و مردان با حزن و اندوه در خیابان‌های شهر فورگ به راه می‌افتند و مردان با حمل شمشیر بر کمر از امامزاده محمد فورگ به سمت مهدیه دوبرجی حرکت می‌کنند.پرچم سرخ حسینی توسط این گروه حمل می‌شود و زنان و دختران گلاب می‌پاشند و پسران نوجوان گهواره حضرت علی اصغر (ع) بر دوش حمل می‌کنند و در این میان زنی در نقش رباب گرداگرد گهواره با بغض در فراق فرزند شیون می‌کند.

روستای درودگاه در شهرستان دشتستان

استان بوشهر قرار گرفته است. مراسم علم‌گردانی در هزاوه و برخی دیگر از نقاط کشور نیز برگزار می‌شود. نان پوشی مراسم دیگری است که به مناسبت فرارسیدن ایام محرم در استان بوشهر برگزار می‌شوند. افرادی که برای تولد بچه یا بهبود بیمارشان نذر کرده‌اند در قالب مراسم نان‌ پوشی در کنار منبر، معمولا حلوا در تکه‌ای نان گذاشته و زیر سر فرد قرار میدهند

نان‌های دیگر را روی بدن وی گذاشته وسوره‌ حمد ویا آیة الکرسی بر او قرائت می‌کنند. سپس خانواده فرد مذکور حلوا در نان پیچیده ودر بین حضار تقسیم می‌کنند.زنان در روستای هلیله بوشهر در شب یازدهم ماه محرم فانوس‌ها را در تنور روشن کرده و نگه می‌دارند. آن‌ها این کار را به یاد سربریده امام حسین (ع) که در تنور نگهداری شد، انجام می‌دهند.

شهرستان خلیل‌آباد

در استان خراسان رضوی قرار گرفته است متوجه می‌شویم که مردم این شهرستان هر سال عزاداری ماه محرم را با برگزاری آیین علم‌بندان شروع می‌کنند. در قالب این مراسم علم‌های عزاداری با پارچه‌های رنگارنگ و زیبا بسته می‌شوند و در سر درب مکان برگزاری عزاداری قرار می‌گیرند.

مردم مهدیشهر و شهمیرزاد هم با فرارسیدن ماه محرم مراسم نخل‌گردانی را برگزار می‌کنند. آن‌ها نخل را با پارچه‌ سبز و مشکی پوشش می‌دهند و تصاویر امامان، شهدا و آینه را در جلوی آن می‌آویزند. سپس عزاداران شال سیاه به گردن خود می‌اندازند و نخل را در شب‌های محرم حمل می‌کنند.

مراسم محرم و صفر شهر کاشان

از شهرهایی که در ماه های محرم و صفر، حال و هوای ویژه ای دارد، کاشان مراسم هایی مثل نخل برداری(خاص مناطق کویر)، مقتل خوانی،تعزیه و خیلی سنت های ریشه دارد اجرا میشود. مراسم هایی مذهبی با قدمت چند صد ساله که همچنان با جدیت برگزار و حفظ می شوند. نخل سازه ای چوبی هست که از چوب درخت خرما ساخته میشود و نمادی از تابوت امام حسین (ع) به حساب میاد. این سازه سنگین چوبی که با پارچه های سیاه منقوش به تصاویر شیر و شمشیر و آیینه تزئین شده، در شهرهای کویری، مخصوصا شهرهای کاشان و یزد در مراسم ماه محرم در مراکز عزاداری گردانده می شود. معروف ترین مراسم نخل گردانی ایران در میدان و تکیه «امیر چخماق» شهر یزد برگزار می شود

شهر نوش‌آباد

هم مراسم اسب و کتل را در ایام محرم برگزار می‌کنند تا به کودکان واقعه کربلا به خصوص حضرت علی اصغر (ع) ادای دین کنند. در قالب این مراسم طفل خردسال به نشان از حضرت علی اصغر امام حسین (ع) بر اسبی تزئین شده سوار می‌شود. طفل بر اساس نذر مادر کودک که نذر کرده سفیدپوش یا سیاهپوش باشد و برسرش، سربندی با یکی از اسماء مقدس ائمه (ع) می‌بندند، با گونه‌های قرمز در حالی که در کنار هر کتل مرشدی با قرائت اشعاری در مصائب امام حسین (ع) حرکت داده می‌شود.

برای اسب کتل، قالیچه‌ای بر روی اسب انداخته شده و بر قسمت جلوی زین اسب، دو کارد به صورت ضربدری می‌بندند و برای حفاظت کودک، تیغه آن را با پارچه می‌پوشانند و بر سر آن میوه‌های سیب و پرتقال یا انار قرار می‌دهند. بر پیشانی اسب دو آیینه می‌بندند و بر قسمت‌هایی از بدن اسب، که پوشیده نیست، پارچه‌های سبز، سفید یا سیاه می‌بندند. در دو طرف اسب کتل، سه نوجوان که لباس مخملین پوشیده اند و چوب در دست دارند به نام شاطر، حرکت کرده و یک نفر نیز سوار بر اسب، با یک دست کودک را در بغل گرفته و با دست دیگر چتری بر سر او نگه می‌دارد.

پدر کودک نیز به همراه کتل، تنگی از شربت در دست گرفته و از مردم پذیرایی می‌کند. شهر نوش‌آباد در غرب شهرستان آران و بیدگل قرار گرفته است.

خیمه کوبی در نوش آبادِ کاشان

در روز هشتم محرم در نوش آباد کاشان، کودکان و بزرگسالان، خیمه های نذری را به زمینی که برای اجرای این آیین تعیین شده می آورند. هزاران نفر کودک، پیر و جوان، با لباس های شبیه خوانی، در نقش دو لشکر اشقیا و انبیا، دور هم جمع می شوند و حادثه عاشورا را بازسازی می کنند، عزاداری می کنند تا در میانه این میدان و این شور، شاید گوشه ای از غم و اندوه آن محشر را درک کنند. می گویند این مراسم بیش از یک قرن است که در روز هشتنم محرم اجرا می شود و در واقع مقدمه ای برای مراسم دیگری است که در روز یازدهم محرم، برای بازسازی جمع شدن خیمه انبیا و حرکت لشکر اسیران از کربلا به سمت شام اجرا می شود. البته مشابه این آیین را به جز در کاشان، در دیگر مناطق ایران هم می توان یافت.

شمع گردانی عصر عاشورا در اردبیل

آیین سنتی شمع گردانی، مراسمی هزارساله است که در عصر عاشورا نه تنها در اردبیل، بلکه در بسیاری از شهرها و روستاهای نزدیک هم برپاست. عزاداران و کسانی که نذرشان سوگواری برای امام حسین است و بردن آوازه عشق این امام از محله و مسجدی به محله و مسجد دیگر، شمع های روشن شده را از یک مسجد به مسجدی دیگر می برند، تا چهل و یک مسجد و یا خانه را که روضه سید الشهدا در آن برپاست پشت سر بگذارند، تا شاید آبرویی جمع کنند از این مجلسِ عزاداری و بتوانند جاجت خودشان را در این روز از خداوند بخواهند. در این میان هم افرادی که نذر غذا و یا شربت داشته اند، با دیدن افرادی که شمع های حاجت را با دلی شکسته حمل می کنند، پیش ما آیند و معمولا نذری خودشان را به شمع گردان ها هدیه می دهند.

نخل برداری ظهر عاشورا در یزد

مراسم بزرگ و با شکوه، با نخلی چوبی و عظیم، به نشانه تشییع پیکر مطهر امام حسین(ع) ، مراسمی که آن امام بزرگوار در آن روز نداشت. اما این روزها، در بعد از ظهر عاشورا، سیل عظیمی از مردم عزادار یزد و شهر های اطراف، دریایی از دل های سوخته، نخلی عظیم را با روضه و گریه بسیار بر دوش می کشند. نخل برداری یا نخل گردانی که در شهرهای کویری ایران انجام می شود شامل نخل هایی گاهی بزرگ هستند،

مثل نخل بزرگ میدان امیرچخماق یزد و یا کوچک همانند نخل های روستا و شهرهای اطراف ونکته ای که در تمام آن ها مشترک است، باوری است که مردم به این آیین دارند. نخل گردانی که هرساله در دهه اول و خصوصا روز عاشورا برگزار می شود، با سینه زنی، روضه خوانی و پخش نذری همراه است. نخل، که نشانی از پیکر سید الشهدا است و در زیر آن چوب هایی افقی برای حمل قرار داده شده، در صبح هشتم محرم و طی مراسمی خاص، توسط خدام حسینه ها، با پارچه ای سیاه رنگ پوشیده می شود.

علاوه بر پارچه سیاه رنگی که نماد پارچه سیاه روی پیکر است و کل سازه را پوشانده، تزئینات دیگری هم بر روی نخل قرار می گیرد که هریک نشان و نمادی از حادثه و یا شخصی در واقعه کربلا هستند. سرو نخل نمادی از قد و قامت رشید حضرت علی اکبر (ع) است که بر خاک افتاد. آیینه نشانی از نورِ وجود مبارکِ امام حسین است که چشم حاجتمندان بسیاری امیدوار به آن است. خنجر، نیزه و شمشیر نشانی از تیر و نیزه هایی هستند که بر بدن پاک امام حسین وارد شدند.

پارچه های زینتی و ابریشمی، نمادی از حجله حضرت قاسم، شهید جوان کربلاست و زنگ ها نمادی از زنگ های کاوان امام حسین اند. تمامی این ها را عزاداران بر دوش می کشند تا شاید دل سوخته آن ها از این واقعه آرام گیرد. تا در جواب عاشورا و شهادت امام حسین، خون های پاک ریخته شده، دل سوخته خانم زینب، پای زخم شده کودکان، در جواب مظلومیت کاروان حسین و غمی که برای هزاره هاست آتش به دل مسلمانان انداخته، کاری کرده باشند. این جماعت نخل را بر دوش می کشد به نشانِ زخمی که هر روز در دل آنهاست و در محرم سر باز می کند.

آیین عزاداری زنان در آستانه اشرفیه

بعد از واقعه خونین عاشورا، زنان قبیله بنی اسد، برای دفن کشته شدگان کربلا به کمک آمدند و امروز پس از گذشت قرن ها، زنان آستان اشرفیه در حالی که حجاب کامل دارند و صورت خودشان را پوشانده اند، در روز یازدهم محرم، برای عزاداری به خیابان ها و امامزاده می آیند. سینه میزنند، اشک می ریزند، گاهی بیل به همراه خودشان دارند به یاد زنانی که شهدا را دفن کردند، یا ساقه برنجی که به نشانه عزا بر سر و صورتشان می زنند. این مراسم یازدهم محرم آغاز می شود و تا هفت روز بعد از واقعه کربلا حتی ادامه دارد. درست همان روزهایی که هیات ها خالی میشوند و عزاداری های پرشور پایان می یابد، بعد از مردان و دسته های بزرگ، حالا نوبت زنان است که عزاداری امام حسین را ادامه دهند. البته این مراسم به جز در آستان اشرفیه در شهرهای دیگر ایران نیز انجام می شود.

آیین سنتی علم بندان در ماسوله

روز ششم محرم که برسد، در شهر تاریخی ماسوله، ریش سفیدان هیات های چهار محله ماسوله، علم های محله ها را با پارچه های سبز رنگ و متبرک و همینطور نمادهایی عاشورای میپوشانند، به نوبت جمع آوری کرده و بە بقعه عون ابن علی (ع) در روستا می برند. دسته ها هم با سینه زنی، روضه و نوحه خوانی بە نوبت و اولویت در آنجا جمع شده، عزاداری می کنند و در آخر، علم خود را دریافت کرده و به محله خود باز گردانند.

آئین سنتی چهل منبران

به یاد غریبی حضرت زینب (س) در خرم آباد و همچنین سایر شهرهای استان لرستان برگزار می شود. این آئین یکی از مراسم های مذهبی بوده که در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد تا نشان دهنده پایبندی مردم این دیار به سنت ها و باورهای کهن خود باشد. در این مراسم معنوی، چهل منبر (چهل خانه) در روز عاشورا از غربت امام حسین (ع) و حضرت زینب (س) روضه می خوانند و سپس، میزبان عزادارانی که با پای پیاده و چادرهای سیاه برای سوگواری و برآورده شدن حاجات از راه می رسند، می شوند. در این مراسم که بیشتر توسط زنان شهر برگزار شده، عزاداران با حضور در حرم حضرت زید بن علی (ع) و زیارت ایشان نیت، چهل شمع و چهل نقل تهیه کرده، صورت خود را پوشانده و با اشک و اندوه بسیار برای برگزاری ادامه مراسم راهی کوچه و خیابان های شهر می شوند تا مردم را از این واقعه بزرگ باخبر کنند.

عزاداران چهل شمعی که همراه دارند را در هر منبر (خانه) روشن کرده و حاجت خود را می خواهند. سپس، برای برآورده شدن آن به همان امامزاده ای که در ابتدا زیارت کرده بودند، باز می گردند. امروز خیمه های سطح شهر و سقاخانه ها مملو از شمع های کسانی هست که با هزاران امید و آرزو در دل و اشک حسرت، آن ها را روشن کرده و تا سال آینده باید منتظر برآورده شدن حاجات خود باشند. جالب هست بدانید که در این مراسم مذهبی که اهالی شهر خرم آباد و به ویژه زنان و دختران اعتقاد بسیاری بدان دارند،

افراد پس از نیت در حرم حضرت زید بن علی (ع) مهر سکوت بر لب زده و مراسم با سکوت ادامه پیدا می کند و گاها عزاداران فقط ذکر گفته و صلوات می فرستند. تعداد شرکت کنندگان در این مراسم به حدی زیاد است که برخی از زنان و دختران جهت گم نکردن دوستان و خانواده، چادر خود را به چادرهای آنان گره می زنند و سعی می کنند با پوشاندن صورت مانع از این شوند که مردان شهر آن ها را شناسایی کنند. همچنین، مردم شهر خرم آباد اعتقاد دارند که اگر شمع و نقل نذری را جلوی در خانه شهدا و افرادی که یتیم دارند قرار دهند، زودتر به مراد خود رسیده و حاجت روا خواهند شد.

آیین سنتی دسته چوب در گلستان

همزمان با واقعه عاشورا، هنگامی که خبر قیام امام حسین به مردم استرآباد گرگان رسید، آن ها با ادوات جنگی آن زمان که چوب، نیزه و صلاح سرد بود سوار بر اسب، برای کمک به اما حسین راهی کربلا شدند، اما در میانه راه و نزدیکی قم، خبر شهادت امام در کربلا را شنیدند، مردمانی که برای یاری امام خود به دیاری دیگر می رفتند، سیاه پوش شدند و تمام راه را تا شهر خود، برای امام و یارانش عزاداری کردند.

دسته چوبی ها هم که این روزها، در شب دوازدهم محرم، که شب سوم شهادت امام حسین(ع) است از بعضی محلات قدیم گرگان مانند سبزه مشهد، سر پیر، دباغان و میخچه گران دسته چوبی عازم محلات دیگر می شوند، در این مراسم که قدمتی به بلندای عاشورا دارد، در هر محله چندین مشعل روشن می شود و نوای مدد یا علی عزاداران را دور هم جمع می کند تا با چوب و یا نی ای به طول یک متر که در دست گرفته در مسیرهایی خاص نوحه خوانده و سینه زنی کنند. شاه بیت مراسم آنان نیز ما غلامان علی/ چوُ به دوران مِزَنیم/ تیر بر فرق یزید نامسلمان مِزَنیم است.

تاسوعای حسینی در روستای اراضی مبارکه

ظهر تاسوعا که می رسد، مردمان دو روستا اراضی و باغملک در اراضی مبارکهِ اصفهان به روستای یکدیگر مهمان می شوند. درواقع در روز تاسوعا، اهالی روستای باغملک به روستای اراضی می روند و در روز بعد، جایشان را عوض می کنند. در این میان هم افرادی که میزبان هستند، غذاهایی را تدارک دیده و تزئین می کنند، در سینی گذاشته و بعد از نماز ظهر، برای پذیرایی به حسینه ها می آورند. این آیین که قدمتی 300 ساله در بین این دو روستا دارد، که درواقع برای پذیرایی از عزاداران حسینی است، آن هم با غذاهای نذری اهالی روستای مجاور، آن ها میزبان و مهمان مراسم یکدیگر می شوند، در حق هم دعا کرده و درنهایت ثواب عزاداریشان بین آن ها تقسیم می شود.

مراسم عزاداری محرم در بوشهر

هم مراسم‌های ویژه‌ای را در ایام عزاداری امام حسین (ع) و یارانش برگزار می‌کنند. افراد مسن این استان در زمان غروب آفتاب نخستین روز ماه محرم با ذکرخوانی مردم را در جریان فرارسیدن ماه محرم قرار می‌دهند. تعدادی از این افراد پس از شنیدن نوای روح نواز سنج و دمام که دو نوای آشنا در عزاداری سالار شهیدان برای مردم استان بوشهر هستند در کنار منبر می‌نشینند و به صورت جمعی و با سبکی خاص مراسم پامنبری را اجرا می‌کنند.

سینه زنی بوشهری یکی دیگر از آیین‌های عزاداری مردم استان بوشهر است. در این سبک سینه ‌زنی یک نفر به عنوان پیشخوان با خواندن نوحه‌های پیش واحد مجلس عزا را برای نوحه خوانی آماده می‌کند. در هر بر یا حلقه سینه‌زنی، افراد با دست چپ، کمر فرد کناری را گرفته و با دست راست سینه می‌زنند و با هر ضربه به سینه، پای خود را حرکت داده و دور می‌چرخند و نوحه‌خوان اصلی، نوحه را با دو ضرب به صورت هر ضرب روی یکی از پا‌ها اجرا می‌کند و مردم هم در جا‌های لازم پاسخ می‌دهند.

اوج اجرای سینه‌زنی بوشهری، اعلام واحد توسط نوحه‌خوان است سینه‌زن‌ها پس از شنیدن کلمه واحد فقط روی پای راست سینه می‌زنند و نوحه‌خوان نوحه واحد را مطابق و مناسب با روز عزا می‌خواند.

در واحد سینه زنان با حرکات موزون پا، پای راست را عقب می‌اندازند در حالی که خم شده اند، دست راست را تا نزدیک زمین می‌برند، بعد با چرخش دست بلند می‌شوند و به صورت هماهنگ و یک صدا سینه می‌زنند.

مردم استان ایلام

با فرارسیدن ماه محرم مراسم‌هایی را برگزار می‌کنند، زنان این استان مراسم چاینه را برگزار می‌کنند.در قالب این مراسم خانم ها و دختران دور هم جمع می‌شوند و چاینه‌ کنان (سینه زنان) برای امام حسین (ع) وبرادرش حضرت عباس (ع) ناله می‌کنند. عزاداران معمولا در این مراسم حضرت زینب (ص) را خطاب قرار می‌دهند و مصیبت‌های وارد شده را به این بانوی بزرگوار تسلیت می‌گویند.

نخل مُقوم حسین شوشتر

رضوی آیین نخل گردانی از گذشته های دور در بسیاری از شهرستان های ایران رواج داشته است، نخل ها را در واقع نمادی از عزا و به عنوان نمادی از تابوت شهدای کربلا می شناسند که ریشه های کهن در سنت ها دارد. نخل را در روز عاشورا به محلی که آیینروضه خوانی و تعزیه برپاست می برند.در شهرستان شوشتر نیز نخلی کهن به نام نخل مَقوم حسین (مقام حسین "ع") در روز تاسوعا و عاشورا توسط مردم بیرون کشیده و حمل می شود؛ این نخل که بنابر گفته های محلی چند صد سال قدمت دارد بارها مرمت شدهاست، نخل مُقوم حسین در محلی به نام قدمگاه مقام حسین در منطقه‌ی مُوگِهی شوشتر نگهداری می شود.

نخل مُقوم حسین از چوب درخت سدر ساخته شده و بسیار سنگین است، افرادی که به اصطلاح "نخـلکِش" نام دارند زیر آن را گرفته و حمل می کنند. در این هنگام تعداد دیگری از مردم با در دست داشتن چهارپایه هایی چوبین به دنبال نخل کِش ها به راه می افتند تا هر کجا که حمل کنندگان خسته شدند، نخل را روی چهارپایه و بر روی زمین قرار دهند.

آیینی عَلَم‌بازی (عَلَم‌داری، عَلَم گردانی)محرم

عَلَم‌بازی«عَلَم‌داری» یا «علم‌گردانی» از جمله نمایش‌های آیینی و مذهبی است که در استان خوزستان در دهه‌ی اول محرم اجرا می‌شود. علم‌بازی، آیینی مردانه است و جزو مهم‌ترین بخش‌های مراسم محرم به شمار می‌َرود.

علمهایی که به وسیله پارچه آذین بندی شده و در مراسم همراه با موسیقی محرم با سنج و دمام به حرکت در میآید. تعداد زیادی از پارچه ها را که نذورات مردمی است بر روی علمهای چوبی می نشانند و بنا به سلیقه علم‌آرایی انجام می‌شود. در برخی شهرها برای هر علم پارچه‌ای به رنگ مخصوص و برای نیت خاصی در نظر گرفته می‌شود که تعیین کننده‌ نام علم می‌باشد.

در شوشتر علم‌ها با توجه به رنگ پارچه‌ها سبز، سفید، سیاه، علم رنگی هر کدام منتصب به امامان تقسیم بندی میشوند. برخی از مردم که کار خیری(نامزدی، ختنه سوران و …) در پیش دارند، برای تَبرک پارچه‌های لباس خود را بعنوان رخت عَلَم پیشکش می‌کنند.

پس از اتمام دهه محرم عَلَم واچِنی کرده و پارچه را به شخصی که نذر داشته تحویل می‌دادند. افراد مختلفی در این مراسم شرکت می کنند که هر کدام با عناوین خاص وظایفی را ایفا می کنند. از جمله علم‌باز(حمل‌کننده عَلَم)، علم‌دار(در طی مسیر و برای رفع خستگی به نوبت به عَلَم‌باز کمک می‌کنند)، دولک‌گیر(دولک چوبی دو شاخه است دولک‌گیر وظیفه این را دارد که از افتادن علم بر زمین جلوگیری کند)

مراسم سه روزه یا دفن شهدای کربلا در شوشتر

در این مراسم، اجساد شهـدا را که به مدت دو روز بر روی زمین مانـده انـد به صورت نمادین دفن می کنند. تعدادی از بازیگران و شبیه خوانان در هیأت های مذهبی، لباس هایی با نقش های متفاوت بر تن کرده و با معرفی یک به یک شهدا با نوحه خوانی اجساد را از روی زمین بلند کرده و به شکل نمادین به خاک می سپارند. این مراسم دو روز پس از واقعه عاشورا و در دوازدهمین روز محرم در شوشتر برگزار میشود.

در گذشته شهدا را به حالت نمادین روی زمین قرار داده و افرادی با خواندن نوحه و مقام خوانی به معرفی یک به یک شهدا می پرداختند: (این جسدها جمله از کیست؟ این بود فرزند …) سپس به حالت نمادین آنها را دفن می کنند. در این زمان آواها و موسیقی حزن انگیز مراسم را همراهی می کند.

از جمله ابزار اصلی و مورد استفاده در این مراسم «بیل» و«بوریِه» است. بیل، برای کندن قبر و دفن شهدا و بوریِه یا بوریا دست بافتهای از جنس نی با ابعاد ۱× ۲ متر میباشد که نماد کفن محسوب شده و مردگان را در آن قرار می دادند.

سینی گردانی حضرت قاسم (ع) در بندرماهشهر

آیین سینی گردانی حضرت قاسم که عروسی قاسم نیز نامیده می شود در اکثر شهرهای خوزستان در روز هشتم ماه محرم برگزار میگردد . اعراب این مراسم را ” عرس القاسم ” می نامند که به شکل مردانه و زنانه برگزار می شود. ساکنان قدیمی و بومی بندرماهشهر این مراسم را به صورتی متفاوت، مردانه و بسیار با شکوه در مساجد، خانه های قدیمی و میدان شهر برگزار می کنند.

روز هشتم محرم حوالی ظهر از تمام نقاط شهر سینی هایی که محتوای آن حنا، اسپند، شاخه های گیاه مورد، شمع، انواع شیرینی و گلاب و دیگر تنقلات است را با پارچه سبز پوشانده و به محل اصلی برگزاری مراسم می برند و آنجا توسط تعدادی از زنان چیدمان می شوند.

شب هنگام سینی ها در محل مورد نظر حسینیه یا خانه برخی بزرگان و در مجلسی مردانه قرار می گیرند.در جلوی جمعیت علمهای بلندی که به پارچه های رنگارنگ مزین شده اند قرار دارد و گهواره ای کوچک که یادآور طفل شش ماهه امام حسین (ع) است در میان جمعیت روی دست قرار می گیرد.

مداحی همراه سینه زنی بخشی دیگر از این مراسم است که با گلاب پاشی همراه است. پس از مراسم جمعیت به سوی مبدا اولیه بازگشته و مردان محتویات سینی را بعنوان نذر و حاجت روایی بین مردم تقسیم می کنند.

سینه زنی سه سنگ بهبهان

میرزا قنبر شوقی بهبهانی از شاعران برجسته و آگاه به موسیقی در عصر قاجار به دلیل صاحب سبک بودن و نیز ابداع شیوه های تازه در نوحه پردازی و نوحه خوانی مورد توجه قرار گرفت و نوحه های معروف و ماندگار «عباس علمدار» و «صد حیف ز اکبر» را در سبک خاص سرود و شیوه سینه زنی موسوم به «سه سنگ» را ابداع نمود.

شوقی از محبوبترین و ماندگارترین شاعران بهبهان محسوب شده و علاوه بر اشعار فارسی و محلی نوحه ها و مرثیه های بسیاری سروده است. چون اشعار محلّی ایشان لطف و حلاوت و طراوت خاصّی داشته اند به عنوان پدر شعر محلّی بهبهان معروف شده است.

اهمیت نوحه عباس علمدار که سبک خاصی را به همراه دارد، وزنی است که میرزا شوقی برای نوحه انتخاب کرده و با موضوع و محتوا کاملاً متناسب و هماهنگ است و در دستگاه سه گاه اجرا می شود در این نوحـه شور حماسی خاصی نهفتـه است که بی شک یکی ازدلایل ماندگـاری آن میباشد:

نوبت چـو به جنگ آمدش عباس علمـدار چون حیـدر کرّار

پیچیـد به هم لشـکر کفّـار چـو طومـار عبّاس علمـدار

در بهبهان سینه زنی سه ضرب یا سه سنگ، از سبک های معمول سینه زنی از گذشته تاکنون در اجرای مراسم مذهبی و بخصوص محرم به شمار می آمده است.

پولکه گردانی در عجب شیر

یکی از مراسم های باشکوهی است که قدمت آن به دوران صفویه بر می گردد. هم باشکوه است و هم غمگین، شعله های آتش در آسمان و تاریکی شب می چرخند، صدای طبل، دهل و عزادارانی که نام حسین را فریاد می زنند، همه یاد آور به آتش کشیده شدن خیمه های به جا مانده از کاروان امام حسین است. این را که بدانی شعله های آتش دلت را می سوزانند. شب عاشورا که می رسد، مردمان روستای شیشوان عجب شیر، در میدان اصلی شهر، پوکله را که توری از پارچه است به نفت آغشته می کنند. عده ای هم که مشعل های بزرگ و کوچک به دست دارند، از دور و از میان محله ها، خودشان را به میان جمعیتی می رسانند که سینه می زنند. همه می دانند که نور و آتشی که تا چند دقیقه دیگر میان زمین و آتش می چرخد، روزگاری خیمه ها و دامنِ زنان و کودکان را در صحرا عاشورا گرفته بوده، سینه می زنند و با نزدیک تر شدن مشعل ها، قلبشان بیشتر به درد می آید. پولکه گردانی یکی از آیین های باشکوه عاشورایی است که در شمال غرب کشور و به خصوص در روستای شیشوان اجرا می شود