» فرهنگ، تمدن، آداب و رسوم و تاریخ کوهدشت لرستان

کوهدشت محل اقامت کاسیت ها ، یکی از مردم باستان کوه های زاگرس بود. شهر کوهدشت تمدنی به قدمت مفرغ و اصالتی چون ریشه بلوط های تندیده در زاگرس شکوه اساطیر اینجا برپاست. لرستان جایگاه آثار باستانی و تاریخی فراوانی است که می‌توان آن‌ ها را به سه دوره پیش از تاریخ، دوره ایران باستان و دوره اسلامی تقسیم کرد. یافته‌ های پیش از تاریخ لرستان، بیشتر شامل نقاشی‌ ها، کنده‌ کاری‌ های غارها، سفالینه‌ ها و اشیای مفرغی هستند.

این منطقه خاک آهکی و رسی دارد و گندم، جو، برنج، ذرت، چغندرقند، نخود، عدس، کلزا، سبزیجات، محصولات جالیزی، میوه جات سردرختی از قبیل انار، سیب، انگور، هلو، شلیل، انجیر و زردآلو، توت از مهم‌ترين محصولات کشاورزی و باغی این شهرستان است. ساکنان آن به روش‌های سنتی به دام‌داری نیز می‌پردازند. این شهرستان وضع اقتصادی نسبتا مناسبی دارد و محصولات كشاورزی و دام‌داری آن به مناطق دیگر نیز صادر می‌شود.

مردم‌شناسی

مطلب مرتبط جاذبه های گردشگری ساحلی که کمتر به آن ها پرداخته شده!

مردم این شهر مسلمان و پیرو مذهب شیعه یا اهل حق هستند. طایفه و تیره‌های گوناگونی در این شهر زندگی می‌کنند. مردم این شهر به گویش‌های مختلف لری و لکی‌‌ زبانی صحبت می‌‌کنند. امرایی، گراوند و آزادبخت مشهورترین این طوایف هستند. کوهدشت بطور غیر رسمی به لکستان مشهور است. شال، ستره،‌ کلاه نمدی، کپنک فرجی،‌‌ گیوه‌ و چوغا لباس محلی مردان لر را تشکیل می‌دهد. جومه،‌ کلنجه، تره و گل ونی، پوشاک زنان لر را شامل می‌شود.پوشاک مردان لک نیز شامل کلاه،‌ سِتِره،‌ شال،‌شاوال، گیوه،‌ قوه و چوخه است. زنان لک نیز از هَراتی یا گُلوَنی یا لَچِک ( نوعی روسری)، کِراس، کُلنجه یا سرداری و لرزونه استفاده می‌کنند.

صنایع دستی

صنایع دستی هر منطقه خبر از ذوق و هنر و سبک زندگی اهالی آن منطقه می‌دهد. ورشوسازی،‌ جاجیم، نمدمالی، حصیر و گیوه از صنایع دستی استان لرستان محسوب می‌شود.

سوغات

عسل، روغن حیوانی،‌ کاک،‌ شیرینی آردی، نان ساجی،‌ کلوچه‌ی بروجردی،‌ سمنوی بروجرد و انواع حلوا‌ از سوغاتی و خوشمزه‌های استان لرستان است.

جاذبه‌های گردشگری

تنگ شيرز، منطقه جنگلی بلوران،‌ منطقه سد هاله از دیدنی‌های طبيعی محسوب می‌شوند.

معبد سرخ دم لكی، معبد سرخ دم لری، قلعه كوهزاد (وزنيار)، قلعه زاغه (زاخه)، قلعه كورگان كوهدشت،‌ قلعه منيژه كوهدشت،‌ قلعه چنگری،‌ غارعالی آباد، غار مير ملاس،‌ نقوش صخره‌ای هوميان و مير ملاس و غار بت خانه از جمله این آثار هستند.

آثار تاریخی و جاهای دیدنی

معبد سرخ دم لکی منطقه‌ای تاریخی در شش کیلومتری شمال غربی کوهدشت است که در دامنه کوه چنگری قرار دارد. از این منطقه تاریخی که یک هکتار وسعت دارد آثار و اشیای تاریخی متعددی از دوره تاریخی نخست هزاره یکم قبل از میلاد بدست آمده است. کارشناسان با تحقیق و مطالعه‌روی اشیاء و آثار بدست آمده دریافتند که منطقه سرخ دم لکی پایتخت پادشاهی به نام"آل پی" بوده که به صورت مستقل حکومت می‌کرده است.

غار میر ملاس در کوه سر سرخین و در فاصله 20 کیلومتری شهر کوهدشت واقع است. به گفته مورخان،این غار نخستین سکونتگاه انسان و آغازگرتاریخ مدون بشری است زیرا نقاشی‌های حک شده روی دیواره آن کهن‌ترین آثاری است که انسانهای اولیه تاکنون از خود به یادگار گذاشته‌اند.

نقوش صخره‌ای هومیان بر روی غاری در شمال شهرستان کوهدشت و در شمال غرب استان لرستان نقش بسته اند. اطلاعات دقیقی از زمان ایجاد این نقوش در دست نیست اما احتمال می رود مربوط به دوره پارینه سنگی باشند.

چشم اندازهای زیبای طبیعی شهرستان کوهدشت

تنگه‌شیرز که به لحاظ زیباییهای طبیعی از آن به عنوان نگین سبز لرستان نام می‌برند.[نیازمند منبع] این تنگه بکر و دست نخورده در 40 کیلومتری شمال غربی کوهدشت و در کنار رودخانه سیمره واقع است.

حرم امامزاده محمد(ع) در حاشیه رودخانه سیمره واقع شده است

مقبره داودرشید، قلعه"سیله"مربوط به دوره اشکانیان، قلعه "جق" مربوط به دوران قبل از اسلام، قلعه منیژه و غارهای باستانی میرملاس، برد سفید، همیان، مناره خسروآباد، دژ "زلال‌انگیز" و کاخ ساسانی از دیگر مناطق دیدنی شهرستان کوهدشت لرستان است.

امامزاده ابوالوفاء:در 25 کیلومتری شمال کوهدشت می‌باشد سید محمد ابوالوفاءفرزند زید و زید نیز فرزند زین العابدین می‌باشد این امامزاده داری قدرت فوق العاده بوده و شفاء بخشی او زبانزد خاص و عام بوده و دیگر امکانات و جاذبه‌های تفریحی و سیاحتی و زیارتی که در این روستا وجود دارد باعث شده که هموطنان استقبال پرشوری داشته باشند. البته این امامزاده بزرگوار باعث خیر و برکت در این روستا شده که به عقیده خیلی‌ها اگر این امامزاده نبود این روستا خرابه ای بیش نبود مردم این روستا مردمی خون گرم و مهمان نواز بوده و مردم این روستا ساده زیستی را به هر چیز دیگر ترجیح می دهند

مردم شناسی و زبان

مذهب مردمان این شهر شیعه است و تعداد محدودی نیز پیرو آیین یارسان هستند. از حیث طایفه و تیره‌های موجود در این شهرستان تنوع فراوانی وجود دارد که با گویش‌های مختلف لری و لکی تکلم می کنند.طوایف معروف این شهرستان امرایی ,گراوند؛ ازادبخت می باشندلکی گویش طوایف لَک است. برخی از طوایف کوهدشت در مناطق دیگر نیز زندگی میکنند؛ به عنوان نمونه علاوه بر اینکه هسته اصلی طایفه گراونددر شهرستان کوهدشت ساکنند این طایفه در شهرهای استان لرستان از جمله درود و در برخی استانهای همجوار لرستان از قبیل ایلام، کرمانشاه، همدان، خوزستان،اراک، کردستان ایران و عراق و تهران ساکنند و زبان آنها زبان لکی می باشد. گویش لکی از زبان‌های ایرانی شاخه شمال غربی است. زبان شناسان لکی را در شاخه زبان‌های کردی از شاخه زبان‌های ایرانی‌ تبار غربی قرار داده‌اند.حدود 1/5میلیون نفر شامل 1میلیون نفر با زبان مادری به این زبان سخن می‌گویند. کوهدشت یکی از مناطق مهم ناحیه‌ای است که بطور غیر رسمی به لکستان معروف است.